Không Gia Đình
Tác giả: Hector Malot
Đôi nét về tác giả:
Hector Malot (sinh năm 1830 – 1907) là nhà văn nổi tiếng người Pháp, các tiểu thuyết của ông được nhiều thế hệ độc giả trên thế giới yêu mến.
Tác phẩm đầu tay của ông:Những người tình (Les Amants) của ông xuất bản năm 1859 đã gây được tiếng vang lớn. Trong sự nghiệp của mình, ông đã viết trên 70 tác phẩm. Các tác phẩm Romain Kalbris (1869), Trong gia đình (En Famille, 1893) và đặc biệt là Không gia đình (Sans Famille, 1878) được các độc giả nhỏ tuổi vô cùng yêu thích. Ông mất năm 1907 tại Fontenay sous Bois, Paris.
Giới thiệu sách:
Không gia đình kể chuyện một em bé không cha mẹ, không họ hàng thân thích, đi theo một đoàn xiếc chó, khỉ, rồi cầm đầu đoàn ấy đi lưu lạc khắp nước Pháp, sau đó bị tù ở Anh, cuối cùng tìm thấy mẹ và em. Em bé Rêmi ấy đã lớn lên trong gian khổ. Em đã chung đụng với mọi hạng người, sống khắp mọi nơi, “nơi thì lừa đảo, nơi thì xót thương”. Em đã lao động mà sống, lúc đầu dưới quyền điều khiển của một ông già từng trải và đạo đức, cụ Vitali, về sau thì tự lập và không những lo cho mình, còn bảo đảm việc biểu diễn và sinh sống cho cả một gánh hát rong. Đã có khi em và cả đoàn lang thang mấy hôm liền không có chút gì trong bụng. Đã có khi em suýt chết rét. Đã có khi em bị lụt ngầm chôn trong giếng mỏ mười mấy ngày đêm. Đã có khi em mắc oan bị giải ra trước tòa và bị ở tù.
Không Gia Đình là cuốn sách được xếp vào danh mục văn học thiếu nhi nhưng rõ ràng, với những gì Không Gia Đình đã kể thì đây là cuốn sách dành cho mọi lứa tuổi ở mọi quốc gia, mọi tầng lớp.
Không Gia Đình là một chuyến phiêu lưu mà Rêmi là nhân vật chính. Em nghèo khổ, em cô độc, em không có người thân. Cuộc đời Rêmi gắn liền với gánh xiếc rong, với những thử thách mà em gặp phải trên đường đời trải rộng khắp nước Pháp tươi đẹp. Rêmi lớn lên trong đau khổ, lang thang mọi nơi, bị tù đày… nhưng dù trong hoàn cảnh nào, em vẫn đứng thẳng lưng, ngẩng cao đầu, giữ phẩm chất làm người – điều em đã học từ cụ Vitali trong cuộc đời lang bạt của mình.
Không Gia Đình ca ngợi giá trị của lao động, của nhân cách và tình cảm. Cuốn sách mô tả những hình ảnh, những mảnh đời bấp bênh để làm nền cho niềm tin, cho tình người ấm áp. Không Gia Đình thực sự là một cuốn sách hay và giá trị hơn cả một giá sách dạy phương pháp làm người.
Review sách:
“Không gia đình” là một cuốn sách đã nhận được giải thưởng của Viện Hàn Lâm Văn học Pháp. Chuyện kể về cuộc đời của cậu bé Remy. Một đứa trẻ bị bỏ rơi nhưng may mắn thay, lại được cưu mang bởi bà Barberin – người phụ nữ mà cậu vẫn nghĩ là mẹ ruột của mình cho đến khi lên 8. Một nhà hai người, sống trong ngôi làng được xem là nghèo nhất nước Pháp bấy giờ, họ vẫn cùng nhau tạo nên những kỉ niệm đẹp cho đến khi biến cố ấy xảy ra.
Khi ông Barberin bị thương nặng trong lúc làm ăn xa, ở nhà bà Barberin phải xoay sở tiền bạc để gửi cho ông. Rồi khi ông trở về nhà, những tưởng Remy sẽ hoàn thiện tuổi thơ hơn khi xuất hiện thêm một người cha. Nhưng không, tất cả những gì cậu cảm nhận đều thể hiện rõ qua câu nói với bà Barberin – “Vâng, mẹ không đẻ ra con nhưng ông Barberin không phải là cha con”
cho đến một ngày cậu bị chính lão Barberin đem bán cho một gánh xiếc tên Vitalis, cuộc đời rong ruổi của cậu chính thức bắt đầu. Kể từ đó Remi sống với cuộc đời không cha không mẹ lang thang khắp mọi nơi từ nước Anh cho đến nước Pháp để kiếm sống cùng với cụ Vitalis nhận hậu và gánh xiếc. Trong đoàn xiếc cậu có những người bạn của mình, đó là Joli, Capi, Zerbino và Dolce – tất cả đều là những con vật trong đoàn diễn, lần đầu tiên được mua giày, quần nhung, mũ, áo vét; tham gia các buổi biểu diễn kịch, buổi học chữ vỡ lòng,…tất cả đều nhờ ông Vitalis
Câu chuyện lại một nữa xảy ra khi ông Vitalis và cậu lại nếm trải cuộc chia tay đau đớn lần thứ 2. Ông bị cảnh binh bắt khi cố gắng bảo vệ Remy và bị quy tội chống đối viên chức đang thi hành phận sự. Cuộc chia tay lần này vẫn giống như lần trước, vẫn không có một lời từ biệt đúng nghĩa nào. Trước khi Ông và Remi phải xa nhau 2 tháng, câu nói mà ông Vitalis cố gắng xin quan tòa giảm hình phạt để mong sớm trở về với Reni: “Nhưng về phần đứa trẻ mà tôi thương như con tôi, nó sẽ phải sống một mình”
Đến một ngày khi có sự xuất hiện của bà Milligan cùng con bà Arthur, Remy đã có được một đời sống êm đềm, vô lo vô nghĩ, cái mà có thể nói là quá xa xỉ đối với cậu. Họ gặp nhau khi Remy và những người bạn của mình đang cùng nhau đánh đàn, nhảy múa để cố quên đi tiếng dạ dày đang hò reo. Còn hai mẹ con bà Milligan đang trong chuyến du thuyền gần đó thì vô tình bắt gặp. Bà Milligan muốn giữ cậu lại để cậu có thể cùng đứa con trai tàn tật của mình vui chơi, học hành mà cậu cũng không phải lo nghĩ gì về cuộc sống khi không có thầy bên cạnh nữa.
Rồi khi ông Vitalis trở về, cũng là lúc Remy phải quay lại con đường vô tận, nay đây mai đó. Bà Milligan có ý xin giữ lại Remy nhưng ông Vitalis lại không đồng ý. Mặc dù điều kiện sống cũng như mẹ con họ tốt thật đấy nhưng ông sợ cậu sẽ bị rơi vào trạng thái nô lệ trá hình, chủ yếu làm trò vui cho đứa con tàn tật của bà.
Cho đến một ngày ông Vitalis ra đi khi đã quá sức chịu đựng với cái đói và cái rét. Sau cái chết của ông, cậu được gia đình ông Acquin – một thợ trồng hoa tốt bụng nhận nuôi. Trước giờ, Remy – cậu chỉ đang sống một cuộc sống qua ngày, cuộc sống có làm thì mới có ăn. Nhưng nhờ ông Acquin cùng 4 người con của mình trong 2 năm sống cùng nhau, cậu đã tìm được mục đích sống – “Đời tôi chỉ có một mục đích: giúp đỡ và làm vui lòng những người yêu tôi và tôi yêu”.
Nhưng, cuộc sống êm đềm chưa được bao lâu thì biến cố lại đến với em. Bác Acquin bị thiếu nợ, phải ở tù, bác nhờ người em là cô Catherine lên sắp xếp chỗ ở cho những đứa con của bác. Thế rồi, mỗi người một ngả, chỉ riêng Remi là chọn trở lại kiếp sống lang thang, trở thành một chủ gánh với gánh xiếc gồm anh và con chó Capi. Lúc này, em đã gặp Mattia – một cậu bé em đã từng gặp trong gánh trẻ em của ông Garofoli. Mattia xin vào gánh xiếc của Rémi, thế rồi cả hai cùng nhau bước đi trên con đường thiên lý. Con đường lần này gian khổ hơn, đã có lúc em may mắn thoát nạn trong một vụ sập hầm mỏ, đã có lúc em bị người khác nghi oan và tống vào nhà giam. Nhưng sau cùng, em đã tìm lại được gia đình của mình, một gia đình mà em sẽ được nuôi nấng đàng hoàng, được học hành tử tế, và quan trọng nhất là được yêu thương những người trong gia đình. Remi dù bất kì đâu, bất kì hoàn cảnh nào, vẫn luôn noi theo nếp sống thanh cao mà cụ Vitalis đã dạy em: có lòng tự trọng, dũng cảm, thương người và thương động vật, không dối trá, không ngửa tay xin xỏ và phải biết trở thành một con người có ích.
Khép lại trang sách, Tôi thấy “Không Gia Đình” là một cuốn sách có tính nhân văn cao. Từng hành trình trong cuộc sống của Remi cho ta thấy thấm sự khốn khó của một số phận con người. Người đọc sẽ không khỏi xót xa khi thấy cảnh Remi và các bạn đồng hành của cậu sung sướng nhấm nháp từng miếng bánh mì ít ỏi. Để rồi sau đó lại phải nhịn đói đến kiệt sức. Qua cuốn sách ta có thể thấy, sự khắc nghiệt của thiên nhiên thật sự quá lớn so với sức chịu đựng con người. Từ đó, ta cảm thấy trân trọng hơn những gì mình đang có. Bên cạnh đó, tác phẩm này còn ca ngợi sự lao động bền bỉ, tinh thần tự lập, biết chịu đựng gian khó của người lao động. Đồng thời, tác giả thêm khích lệ, cổ động cho tình bạn chân chính, Ca ngợi lòng nhân ái, tình yêu cuộc sống và ý chí vươn lên không ngừng…
Trích đoạn hay:
“Có gan phấn đấu thì rồi thời vận xấu cũng hóa tốt…đồng thời còn phải biết nhẫn nại và chịu đựng nữa. Khi mọi việc yên ổn thì ta cứ cặm cụi đi con đường của ta, không thèm quan tâm đến những kẻ cùng đi với ta. Nhưng khi mọi việc đều chẳng ra gì, khi ta cảm thấy đương gặp bước gian truân, nhất là khi ta đã già nua và không tin ở ngày mai nữa, thì ta cần tựa vào những người chung quanh ta. Ta hết sức sung sướng khi được nhìn thấy có họ ở bên cạnh mình.”
