Phẩm Cách Của Văn Chương
Tác giả: Ki Ju Lee
Đôi nét về tác giả:
Ki Ju Lee – Là người chuyên viết diễn văn cho tổng thống Hàn Quốc, là học giả và diễn giả nổi tiếng. – Đã bán ra 7 triệu bản in cho các tác phẩm nổi tiếng: Nhiệt độ ngôn ngữ, Những điều từng là quý giá, Phẩm cách của lời nói.
Review sách:
Sống trên cõi đời này, mỗi ngày trái tim ta sẽ thu nhận biết bao nhiêu cảm xúc. Họa tiết của đủ thứ cảm xúc ấy sẽ theo các đầu ngón tay, trào ra ngoài để hiện hình thành câu văn. Đúng vậy. Chữ viết sinh ra trong lòng cuộc sống. Có khi mỗi chúng ta đều đang nắm cuộc sống trong tay như cầm chiếc bút chì để viết thành câu thành chữ.
Trên đời này, bất cứ điều gì cũng có phẩm cách. Phẩm cách không tự nhiên sinh ra mà được gọt giũa, nhào nặn trong dòng chảy của cuộc sống và các mối quan hệ. Câu chữ cũng vậy, một câu văn có phẩm cách sẽ không phô trương về độ sâu, độ rộng của bản thân. Nó sẽ theo dòng chảy của tháng năm, trải ra trong cuộc đời người đọc, trôi mãi, trôi mãi đến lúc ngấm ngược vào cuộc sống của người viết và tự động trở nên sâu sắc, rộng dài.
Nhà thơ Thanh Thảo từng nói rằng: “Văn chương giúp ta trải nghiệm cuộc sống ở những tầng mức và những chiều sâu đáng kinh ngạc. Nó giúp con người sống “ra người” hơn, sống tốt hơn, nếu ta biết tìm trong mỗi quyển sách những vệt sáng, những nguồn sáng soi rọi vào những góc khuất của cuộc đời và của con người.”
Văn chương ngay từ thuở sơ khai của nó, là loại hình nghệ thuật đầu tiên được con người lựa chọn, đã thể hiện được thế giới tâm hồn, chuyển tải những tâm tư nguyện vọng về cuộc sống của con người. Khi ta bước vào thế giới của văn chương là bước vào một cuộc hành trình khám phá cuộc sống.
Ngay từ nhỏ mình đã thích viết, thích bày tỏ cảm xúc bằng những con chữ hơn lời nói. Nhưng cuộc sống vội đã đưa mình tiếp cận và làm việc với khoa học tự nhiên, công nghệ hiện đại nhiều hơn, dần dần bỏ quên từng con chữ… Một buổi chiều cuối thu tháng Mười, trời bỗng đổ cơn mưa lớn, lòng mình xao xuyến khi cầm trên tay cuốn “Phẩm cách của văn chương” hai từ “văn chương” đưa mình trở về lại chính mình của ngày xưa, những hồi ức miên man, nhớ lại mình từng thích viết thế nào, đã mộng mơ ra sao…
Mình đã đọc cũng khá nhiều tác phẩm của Ki Ju Lee, ông là tác giả triệu bản in với best seller Nhiệt độ ngôn ngữ – đây cũng là cuốn đầu tiên mình biết đến ông. Ngoài việc xuất bản các tác phẩm văn học và sách, Ki Ju Lee còn là người chuyên viết diễn văn cho Tổng thống Hàn Quốc, giọng văn của ông có lúc là đôi dòng tự sự đời thường về gia đình, về cuộc sống nhưng có lúc lại nghiêm túc, chính trực và đầy chiêm nghiệm.
Ông từng chia sẻ rằng: “Cuộc sống chính là một câu văn. Văn chương và cuộc sống vào một khoảnh khắc nào đó hòa làm một. Đôi khi không phải tôi viết văn mà có lẽ văn viết nên tôi.” Trong từng câu văn, con chữ của mình, Ki Ju Lee luôn khiêm tốn, không hề tỏ ra cao ngạo hay buộc độc giả phải đi theo hướng của mình vạch ra, tác giả luôn muốn các bạn đọc dạo bước nhẹ nhàng qua khu rừng được tạo nên bởi hàng trăm ngàn con chữ, mong bạn đừng chạy một mạch qua cánh rừng ấy.
Quay trở lại với cuốn “Phẩm cách của văn chương” với cái bìa sách màu xanh, là màu của vòm cây lá và bầu trời khiến tâm hồn mình nhẹ bẫng. Cuốn sách có thể xem như một tản văn, một tuyển tập những dòng tự sự chia sẻ đời thường của tác giả. Từ những câu chuyện về tình cảm gia đình: người mẹ hiền luôn động viên tác giả lúc khó khăn nhất, lặng lẽ đặt một mẩu giấy kèm lời động viên vào túi áo khoác của ông trong ngày đầu tiên đi làm; người bố thường đưa Ki Ju đến hiệu sách nhỏ, giúp ông bắt đầu mối nhân duyên với sách,…; về những người bạn, về bác gái bán món bánh sool bbang ven đường hay người bà cùng cô cháu gái đều là fan của Ki Ju Lee,… Tất cả được gói gọn trong hơn 200 trang sách chia làm 3 phần:
Bài học thứ nhất: Tả hữu phùng nguyên (Câu này có nghĩa là nếu suy nghĩ kĩ về mọi sự vật và hiện tượng xung quanh, ta sẽ tìm ra căn nguyên của chúng); Bài học thứ hai: Bản lập đạo sinh – Nắm chắc những điều cơ bản, mọi con đường sẽ từ đó mà sinh ra; Bài học thứ ba: Đỗ môn tịnh thủ – Giữ mình để không thể hiện tất cả ra bên ngoài. Phải cưỡi lên con sóng do chính mình tạo nên mới tiến gần đến lời giải đáp về cuộc sống.
Giọng văn của Ki Ju Lee qua nhiều tác phẩm vẫn vậy, không hề hoa mỹ, màu mè, lối diễn đạt đơn giản nhưng sâu sắc, khiến độc giả dễ dàng cảm nhận được ý nghĩa của mỗi câu chuyện. Những mẩu chuyện ngắn, nhẹ nhàng mà gần gũi trong các phần “Tâm hồn”, “Lần đầu tiên” hay“Khoảng trống”,… đưa người đọc đến nhiều khu rừng khác nhau, có thể chỉ là một quán bánh nhỏ ven đường, không gian lớp học tiểu học ngày xưa, một buổi tối bên bờ sông Hàn hay sự nhộn nhịp trước một nhà ga, v.v.. Bên cạnh đó, Ki Ju Lee còn hướng dẫn độc giả phong cách viết, nêu lên tầm quan trọng của nhan đề hay chủ đề – cột trụ vững chắc để nâng đỡ văn chương – trong một bài viết nào đó,…
Gấp lại quyển sách, trong đầu mình ngập tràn ký ức, từ các đầu ngón tay vang lên tiếng “tách”, “tách”, câu chữ của riêng mình được thành hình. Bởi khi ta viết chính là lúc ta đã trao gửi và mở lời bắt chuyện với người có nỗi niềm giống ta, lướt ngón tay đến trang cuối, khi con thuyền chở ký ức ấy chạm đến đất liền thì mình nghĩ mỗi độc giả cùng tác giả sẽ có chung sự đồng cảm và thốt lên những lời như “Có phải bạn cũng từng trải qua điều đó?”, “ Ký ức nào khiến bạn một thời khóc cạn nước mắt?”
Có lẽ thế giới bạn đang sống chứa đựng ánh sáng nhiều hơn bóng tối nhưng đến tận bây giờ, bạn vẫn ôm trọn ký ức ấy trong lòng để vừa cầm bút vừa lang thang giữa bóng tối, và mình cũng như tác giả Ki Ju Lee, tin tưởng rằng sẽ đến một lúc nào đó, câu chữ của bạn sẽ chạm đến nơi ngập tràn ánh sáng
Trích những câu nói hay trong sách:
“Ai cũng biết cuộc đời hữu hạn, tất cả đều phải đi đến hồi kết. Nhưng rất ít người có thể thản nhiên đón nhận giây phút cuối cùng”
“Mọi điều xung quanh chúng ta đến một lúc nào đó sẽ sụp đổ trước dòng chảy thời gian. Thứ đầu tiên thế chỗ những gì bị cuộc sống phá hủy chính là ký ức về khoảnh khắc cuối cùng”
“Đôi khi nắm bắt một thứ mới mẻ lại dễ hơn nhiều so với việc buông tay cho một điều gì đó ra đi. Đặc biệt là khi điều đó đã ngấm vào cuộc sống thường ngày, trở thành một phần của đời ta..”
“Bất cứ thứ gì một khi đã mất cân bằng đều dễ nghiêng ngả hoặc sụp đổ. Sự tan vỡ chỉ xảy ra trong khoảnh khắc ngắn ngủi, đặc biệt là đối với lòng người”
“Sống trên thế gian, có những lúc ta bị bủa vây bởi nỗi sợ mất đi người quan trọng bên cạnh. Những lúc như thế, ta mới tha thiết nói lời thành thực giấu kín tận đáy lòng. Tại sao? Có lẽ vì ta sợ đó có thể là phút giây cuối cùng bên nhau nên ta mới trào nước mắt và vội vàng trái hết tâm tư chôn giấu cho người kia hiểu trước khi ra đi”
